Mogelijke struikelblokken
Therapeut (willen) worden
Een leerkracht is en blijft een leerkracht en kan niet voltijds ook therapeut en sociaal werker zijn. Wat je als leerkracht wel kan blijven doen, is actief luisteren. Dat is een waardige manier om te tonen aan de leerlingen dat je begrijpt en wil luisteren naar wat ze meemaken ook al kan je sommige situaties niet veranderen.
Leerlingen straffen
Tijdens de samenwerkingsraad moeten de leerlingen zich aan enkele basisregels houden. Ze moeten het woord vragen en ze moeten luisteren naar de anderen. Wat indien een leerling zich niet aan deze regels houdt? Wat als dit herhaaldelijk gebeurt? In sommige bronnen wordt er een systeem aangehaald waarbij een leerling die driemaal een regel overtreedt, niet meer mag deelnemen aan de raad. Als leerkracht beslis je zelf of je dit al dan niet toepast.
Veel tegelijk
Een samenwerkingsraad is niet zomaar een gesprekje tussendoor. Er komt veel bij kijken. Als leerkracht is het een hele brok om op te starten, en evenzo voor de leerlingen. Als alternatief kan je de raad geleidelijk aan op te bouwen. Dit haalde ik reeds kort aan bij de taken. Het aantal rubrieken waarover gesproken wordt kunnen ook opgebouwd worden. Zo kan je bijvoorbeeld starten met enkele bedankingen, na twee weken de kritieken toevoegen en na een maand pas de voorstellen.
Onrealistisch of belachelijke boodschappen
Vooral in het begin schrijven kinderen soms briefjes met een onmogelijke boodschap. Interessant is deze toch aan bod te laten komen en de kinderen zelf te vragen of het interessant is deze te bespreken. Zo laat je het vanuit de kinderen komen en wordt onmiddellijk de volledige klas aangesproken.
Als leerkracht kan je de briefjes best al eens vooraf lezen. Dit gebeurt in elk geval als je zelf alle taken op jou neemt. Als een leerling de briefjes leest, kan je dit als leerkracht toch ook best nog eens doornemen. Het is niet de bedoeling dat je al beslissingen neemt, maar wel al eens nadenkt over wat er al dan niet haalbaar is.
Als leerkracht kan je de briefjes best al eens vooraf lezen. Dit gebeurt in elk geval als je zelf alle taken op jou neemt. Als een leerling de briefjes leest, kan je dit als leerkracht toch ook best nog eens doornemen. Het is niet de bedoeling dat je al beslissingen neemt, maar wel al eens nadenkt over wat er al dan niet haalbaar is.
Taken verdelen
Na de beslissing hoe de taken zullen worden verdeeld, moet er ook beslist worden welke leerlingen een taak op zich zullen nemen. Hier zijn er verscheidene mogelijkheden voor: de leerkracht kiest, een vrijwilliger biedt zich aan, de leerlingen komen elk om de beurt aan bod via een takenbord, de leerlingen stemmen,... Elke mogelijkheid heeft voor- en nadelen specifiek voor elke klas. Ook deze beslissing moet de leerkracht na overweging maken voordat de raad kan opgericht worden
Inplannen
Het is een struikelblok om uit te zoeken op welke dag en op welk moment van de dag je de samenwerkingsraad wil en kan plannen. Elk moment heeft voor- en nadelen. Bovendien is er altijd te weinig tijd om te doen wat zou moeten gedaan worden. Hoe verleidelijk is het dan niet om die samenwerkingsraad te laten vallen omdat die andere les nu toch wel moet voorgaan. Als dit het geval is, begint het belang van de samenwerkingsraad af te zwakken voor de leerkracht én voor de leerlingen. Het is zeer belangrijk om de regelmaat te behouden. En wat dan met pedagogische studiedagen, uitstappen, onverwachte planningswijzigingen? De samenwerkingsraad kan uiteraard wel eens wegvallen, maar bespreek dit steeds met de kinderen. De leerlingen moeten weten dat het langer zal duren vooraleer hun briefjes besproken zullen worden.
Afwezige leerlingen
Een belangrijke regel die ik nog niet vermelde is dat een leerling waarover gepraat wordt steeds aanwezig moet zijn. Bij de briefjes van de kritieken kan het bijvoorbeeld zijn dat het specifiek over een leerling of een groepje leerlingen van de klas gaat. Het is belangrijk dat deze leerlingen aanwezig zijn om zelf ook mee te kunnen praten, anders praten we achter de rug van deze leerlingen.
Indien er leerlingen zijn die op een vast moment buiten de klas zorg hebben of naar een revalidatiecentrum gaan, plan je de samenwerkingsraad beter niet op dat moment.
Indien er leerlingen zijn die op een vast moment buiten de klas zorg hebben of naar een revalidatiecentrum gaan, plan je de samenwerkingsraad beter niet op dat moment.
Stille leerlingen
Vaak is het moeilijk om te gaan met leerlingen die van nature introvert zijn en geen of weinig spontane inbreng doen tijdens de samenwerkingsraad. Het is niet de bedoeling deze leerlingen te forceren, wel om ze zoveel mogelijk te stimuleren en te betrekken. De president heeft de taak leerlingen die het woord vragen, het woord te geven. Daarbij moet hij erop letten dat hij kinderen die weinig aan bod komen, voorrang geeft hierin. Om dit overzichtelijk te kunnen bijhouden, kan er gewerkt worden met een klaslijst waarop de secretaris streepjes zet per keer dat een leerling aan het woord komt (zie ook Wat?: Taken: De secretaris).
Briefjes schrijven
Bij het schrijven van zinnen bestaat de kans op het schrijven van spellingsfouten. Indien ervoor gekozen wordt de briefjes open te hangen op een muurkrant bestaat de kans dat leerlingen de briefjes lezen en foute woordbeelden in hun geheugen prenten. Als leerkracht kan je hier de beslissing maken spellingsfouten al dan niet te verbeteren.
Daarnaast vraagt het schrijven van de briefjes af en toe tijd. Mag een leerling op eender welk moment naar het toilet? Mag een leerling op eender welk moment een zakdoekje nemen? Mag een leerling op eender welk moment zijn slijper legen? Mag een leerling op eender welk moment van de kraan drinken? Vragen die hier geen rechtsreeks verband mee hebben,
maar wel stuk voor stuk activiteiten waarbij leerlingen van hun stoel komen, eventueel de rust verstoren, niet meer opletten,… Als leerkracht kies je zelf wanneer de leerlingen een briefje mogen schrijven afhankelijk van jouw ideeën. Kan het tussendoor voor jou echt niet, dan kan je een moment voorzien waarop de leerlingen de kans krijgen een briefje te schrijven.
Daarnaast vraagt het schrijven van de briefjes af en toe tijd. Mag een leerling op eender welk moment naar het toilet? Mag een leerling op eender welk moment een zakdoekje nemen? Mag een leerling op eender welk moment zijn slijper legen? Mag een leerling op eender welk moment van de kraan drinken? Vragen die hier geen rechtsreeks verband mee hebben,
maar wel stuk voor stuk activiteiten waarbij leerlingen van hun stoel komen, eventueel de rust verstoren, niet meer opletten,… Als leerkracht kies je zelf wanneer de leerlingen een briefje mogen schrijven afhankelijk van jouw ideeën. Kan het tussendoor voor jou echt niet, dan kan je een moment voorzien waarop de leerlingen de kans krijgen een briefje te schrijven.